ΔΙΚΑΙΟ ΣΤΗ ΜΑΝΗ

    1. ΟΙΚΟΓΕΝΕΙΑΚΟ ΔΙΚΑΙΟ

ΓAMOΣ

Ο πατέρας πάντρευε το κορίτσι χωρίς ποτέ να πάρει τη γνώμη του. Αν ο γαμπρός ήταν ευκατάστατος οριζόταν η μέρα του γάμου και γινόταν η στέψη. Αν ο γαμπρός δεν είχε τα μέσα τότε ή χάλαγε το συνοικέσιο ή γινόταν μεν ο γάμος αλλά ο πατέρας κρατούσε κοντά του την κόρη του, έως ότου φτιάξει ο γαμπρός το δικό του σπίτι και γίνει άξιος να την ζήσει. Αν όμως το πράγμα τραβούσε πολύ, τότε ο πατέρας διάλυε το γάμο με το έτσι θέλω και πάντρευε την κόρη του με άλλον. Μέχρι τον γάμο υπήρχε περίπτωση να μην έχει δει ποτέ η νύφη τον γαμπρό. Ο γαμπρός για να μπορέσει να δει την μέλλουσα γυναίκα του έπρεπε να δώσει στον πατέρα της συμβολικό δώρο από ένα μικρό ποσό και τρία – τέσσερα κατσίκια ( Μάουερ, ό.αν. σελ. 130).

ΠΡΟΙΚΑ

Η γυναίκα κατά κανόνα δεν έδινε προίκα. Τούτο ήταν σύμφωνο με το αρχαίο σπαρτιατικό δίκαιο. Όπως αναφέρει ο Πλούταρχος ( Αποφθέγματα Λακωνικά : 227), ο Λυκούργος « τας κόρας ενομοθέτησεν απροίκους εκδίδοσθαι». Αντιθέτως το βυζαντινορωμαϊκό δίκαιο που ίσχυε στην λοιπή Ελλάδα ρητά πρόβλεπε την προίκα .Προίκα συνήθως έδινε ο άντρας, αν όμως δεν μπορούσε ν΄ ανταποκριθεί στις οικονομικές απαιτήσεις του πεθερού του ώστε να του παραδοθεί η νύφη ( δηλαδή να δώσει την συμφωνημένη προίκα ) ήταν υποχρεωμένος να του παρέχει για μεγαλύτερο ή μικρότερο χρονικό διάστημα τις υπηρεσίες του ή και να διαπράξει με εντολή του έναν ορισμένο αριθμό φόνων ( Γκάιμπ, όπ. αν. σελ. 125).

ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ ΠΑΙΔΙΩΝ

Oίτυλο: Παιδιά καβάλα στα γαϊδούρια. 

Φωτο Π Καλονάρος. 1938.

Η επιμέλεια των κοριτσιών αλλά και των αγοριών μέχρι να συμπληρώσουν τα επτά τους χρόνια ανήκε στην μάνα. Η επιμέλεια όμως των αγοριών μετά τα επτά τους χρόνια περιερχόταν ουσιαστικά στον πατέρα, που αναλάμβανε την παραπέρα ανατροφή τους, που κυρίως σήμαινε να τα μάθει να κρατάνε το τουφέκι και να σκοπεύουν ( Μάουερ, όπ. αν. σελ.131).

ΔΙΑΖΥΓΙΟ

Διαζύγιο σπάνια έβγαινε. Περίπτωση διαζυγίου υπήρχε κατά τον Μάουερ όταν ο άντρας είχε παρατήσει το σπίτι του πάνω από επτά χρόνια. Ωστόσο αν μετά την πολύχρονη αυτή απουσία η γυναίκα αποφάσιζε να ξαναπαντρευτεί την θεωρούσαν όλοι άτιμη και αν τυχόν ξαναγύριζε κάποτε ο άντρας της, θα ζητούσε οπωσδήποτε να εκδικηθεί τον σφετεριστή.

ΣΥΓΓΡΙΑ

 

Αν η γυναίκα ήταν στείρα, ή ακόμη σε ορισμένες περιπτώσεις αν δεν γεννούσε αγόρια, ο άντρας, με την συγκατάθεση του πεθερού του αλλά και της ίδιας της γυναίκας του, ξαναπαντρευόταν ( Μάουερ, όπ. αν. σελ. 132). Στο γάμο του ερχόταν συνήθως και η πρώτη γυναίκα και πολλές φορές μάλιστα έμενε κι’ εκείνη μαζί με το νέο ζευγάρι για να αναθρέψει τα παιδιά. Η δεύτερη γυναίκα λεγόταν σύγγρια.

2. ΚΛΗΡΟΝΟΜΙΚΟ ΔΙΚΑΙΟ

ΔΙΑΘΗΚΕΣ

Οι διαθήκες συνήθως ήταν προφορικές και σπάνια γραπτές. Το σπίτι και τα κτήματα τα κληρονομούσαν κατά κανόνα τα αγόρια. Το πατρικό σπίτι κατά κανόνα το κληρονομούσε ο πρωτότοκος γιος .

3. ΠΟΙΝΙΚΟ ΔΙΚΑΙΟ

ΓΔΙΚΙΩΜΟΣ

 

Η απόδοση της δικαιοσύνης σε περίπτωση φόνου ή άλλου εγκλήματος που έπρεπε να τιμωρηθεί με φόνο ήταν καθαρά οικογενειακή υπόθεση. Το θέμα του ποίος θα σκοτώσει και ποίον θα σκοτώσει ανήκε στην αρμοδιότητα του οικογενειακού συμβουλίου, που το συγκαλούσε ο πρεσβύτερος της οικογένειας.
Ψυχικό
Το ψυχικό είναι θεσμός, που μόνο στη Μάνη παρουσιάζεται, και που απαιτεί μεγάλο απόθεμα ψυχικής μεγαλοσύνης. Ο φονιάς προσερχόταν γονατιστός στο σπίτι της οικογένειας του θύματος του φωνάζοντας ψυχικό! ψυχικό! ψυχικό!.. . Οι συγγενείς του θύματος ή δεχόντουσαν το ψυχικό, οπότε ο φονιάς έπαιρνε τη θέση του θύματος του και αντιμετωπιζόταν σαν άνθρωπος της οικογένειας τους ή το αρνιόντουσαν αλλά και σ’ αυτή την περίπτωση εκείνη την ώρα δεν τον πείραζαν και τον άφηναν ν’ αποχωρήσει ανενόχλητος.

4. ΑΛΛΟΙ ΘΕΣΜΟΙ

Ισχύ θεσμού έπαιρνε και ο απεριόριστος σεβασμός προς τους πρεσβύτερους. Ο λόγος του πατέρα ήταν νόμος στον οποίο κανένα παιδί δεν μπορούσε να εναντιωθεί.
(του Δικηγόρου ΣΤΑΥΡΟΥ ΣΤ. ΠΕΤΡΟΠΟΥΛΑΚΟΥ)

(Mani.org)